Πώς μπορούμε να μειώσουμε την συγκέντρωση των PFAS (παντοτινά χημικά) στο πόσιμο νερό

Οι υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιομένες ουσίες (PFAS) είναι μια κατηγορία ενώσεων που χρησιμοποιούνται ευρέως σε καταναλωτικά και βιομηχανικά προϊόντα εξαιτίας της ανθεκτικότητας τους στην θερμοκρασία και στο νερό. Οι ουσίες αυτές είναι γνωστές και ως «παντοτινά χημικά», ανιχνεύονται όλο και περισσότερο ως περιβαλλοντικοί ρύποι και ορισμένες από αυτές συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύονται, στους ανθρώπους και στο περιβάλλον και μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας όπως βλάβη στο ήπαρ, παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο.

Τα PFAS εισέρχονται στο σώμα είτε μέσω επαφής είτε μέσω κατάποσης νερού η τροφίμων.

Όλα τα PFAS περιέχουν ενώσεις άνθρακα-φθορίου, οι οποίες είναι από τις ισχυρότερες χημικές ενώσεις στην οργανική χημεία. Αυτό σημαίνει ότι διασπώνται δύσκολα τόσο κατά τη διάρκεια της χρήσης τους όσο και όταν βρεθούν στο περιβάλλον. Επίσης, οι περισσότερες PFAS μεταφέρονται εύκολα στο περιβάλλον, καλύπτοντας μεγάλες αποστάσεις μακριά από την πηγή απελευθέρωσής τους.

Η μόλυνση των υπογείων και επιφανειακών υδάτων καθώς και του εδάφους από τις PFAS είναι φαινόμενο το οποίο παρατηρείται συχνά. Ο καθαρισμός των ρυπασμένων τοποθεσιών είναι τεχνικά δύσκολος και δαπανηρός.

Ορισμένα PFAS περιλαμβάνονται στον κατάλογο υποψηφίων REACH για ουσίες που προκαλούν πολύ μεγάλη ανησυχία (SVHC), για παράδειγμα PFOA, υπερφθοριωμένα καρβοξυλικά οξέα (C9-14 PFCAs) και PFHxS. Κάποια από αυτά διαθέτουν ήδη εναρμονισμένη ταξινόμηση και επισήμανση βάσει του κανονισμού CLP. Αυτά περιλαμβάνουν τα κάτωθι :

υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA);
πενταδεκαφθοροκτανοϊκό αμμώνιο (APFO);
υπερφθορονοναν-1-οϊκό οξύ (PFNA) και τα άλατά του νατρίου και αμμωνίου·
το εννεαδεκαφθοροδεκανοϊκό οξύ (PFDA) και τα άλατά του νατρίου και αμμωνίου· και
υπερφθοροεπτανοϊκό οξύ (PFHpA).

Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστήμιου του Μπέρμιγχαμ και του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας μελετήθηκαν 10 ενώσεις PFAS στο νερό βρύσης από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα καθώς και σε εμφιαλωμένο νερό από 15 διαφορετικές χώρες της Ασίας, Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής και Ωκεανίας.

Σύμφωνα με την μελέτη αυτή τα PFOA και PFOS ανιχνεύθηκαν συχνότερα σε ποσοστό >99% και ήταν τα κυρίαρχα PFAS στο εμφιαλωμένο νερό. Επίσης οι συγκεντρώσεις ήταν υψηλότερες στο φυσικό μεταλλικό νερό σε σχέση με το επιτραπέζιο νερό με το σε σύγκριση με αυτά σε πλαστικές φιάλες.

Επίσης, βρέθηκαν οι ενώσεις PFAS και στο νερό δικτύου στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Κίνα.

Τέλος, σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη, το βράσιμο ή/και η διήθηση με φίλτρα ενεργού άνθρακα μπορούν να μειώσουν σημαντικά την συγκέντρωση των PFAS στο πόσιμο νερό σε ποσοστό από 50 – 90 %. (1)

Ακόμα, ο συνδυασμός μεθόδων Αντίστροφης όσμωσης με φίλτρα ενεργού άνθρακα ή με ιοντοανταλλαγή με ρητίνες θα μπορούσαν, σε ορισμένες περιπτώσεις, να μειώσουν την συγκέντρωση των PFAS στο νερό (6)

Πηγές :